زیر شاخه های روانشناسی از نظر دکتر ترانه موذنی

مهم ترین شاخه های روانشناسی کدام اند؟

اگر بخواهیم با زبانی ساده بگوییم که زیر شاخه های روانشناسی به چه شکل ایجاد شده اند ابتدا باید به تعریف دقیق روانشناسی فکر کنیم.

روانشناسی در اصل همام علم مطالعه ی رفتار و ذهن انسان است. حال با توجه به اینکه رفتار انسان های مختلف در شرایط، موقعیت و زمان های مختلف کاملا متفاوت با یکدیگر است، باید هریک از آن ها را در شاخه های متفاوت بررسی کرد. به همین دلیل شاخه های متعدد روانشناسی به وجود آمدند.

شاخه های روانشناسی به شکل زیر هستند:

. روانشناسی بالینی

روانشناسی بالینی را می توان رایج ترین شاخه ی روان شناسی دانست. روانشناسی بالینی در مواردی مانند درمان نابهنجاری، زیست شناختی، روان شناختی، اجتماعی و رفتاری بسیار موثر است.

روانشناسی بالینی در شش مرحله زیر انجام می شود. در اصل شش مرحله اساسی وجود دارد که بیشتر کارهای مشاور روانشناسی بالینی با هدف تشخیص و درمان در این روش ها خلاصه می شود.

• ارزیابی و تشخیص
• مداخله و درمان
• مشاوره
• آموزش
• نظارت بر کار روان ‌درمانگرها
• پژوهش و مدیریت

· روانشناسی مشاوره

در روانشناسی مشاوره سعی بر این است تا به فرد مراجعه کننده کمک شود تا خود واقعیش، نیازها، ایرادها، نقطه ضعف ها و موارد مهم را شناسایی کرده و برای آن برنامه ریزی کنید. مشاوره روانشناسی را تا حدودی می توان یک راهنمایی بزرگ برای افراد در شرایط متفاوت دانست.

· روانشناسی خانواده

روانشناسی خانواده یکی از مهم ترین شاخه های روانشناسی است. معمولا مسائلی مانند معضلات و مشکلات خانوادگی، پیدا کردن راه حل درست برای حل مشکلات بین زوجین، بهبود بخشیدن به روابط و وضعیت بهداشت روانی خانواده از مهم ترین دلایلی است که افراد را قانع می کند تا مشاوره خانواده را جدی بگیرند. مشاوره قبل ازدواج، مشاوره زناشویی و مشاوره طلاق از مهم ترین موارد تاثیر گذار در روانشناسی خانواده هستند.

· روانشناسی تحصیلی

از دیگر شاخه های روانشناسی می توان به روانشناسی تحصیلی اشاره کرد. مشاوره تحصیلی و روان شناسی تحصیلی از مهم ترین موارد برای دانشجویان و دانش آموزان است. معمولا پیدا کردن اعتماد بنفس در افراد محصل، کمک به آن ها برای پیدا کردن دیدگاه صحیح در مورد آینده، شناخت اهداف و تعیین استراتژی و مسیر صحیحی برای رسیدن به آن ها از مواردی است که با توجه به روحیه و عواطف فرد مراجعه کننده در روانشناسی تحصیلی انجام می شود.

· روانشناسی تربیتی

همان طور که از اسم این شاخه پیداست، در این رویکرد به تربیت و تعلیم پرداخته می شود. در روانشناسی تربینی هدف این است که فرد به بهترین شکل ممکن آماده ی دریافت اطلاعات شود و با طراحی یک فرآیند مناسب، اقدام های لازم برای دستیابی به این هدف فراهم می شود.

· روانشناسی رشد

آنچه که در روانشناسی رشد به آن توجه می شود، تغییرات و تحولات فرد از زمان تولد تا اکنون است. جنبه های روانی، کارکرد ها و رفتارهای اجتماعی، جنبه های شناختی و جنبه های انگیزشی از مهم ترین تغییرات و دگرگونی های انسان ها در طول بازه زمانی های مختلف است.

شاید برایتان جالب باشد بدانید در ابتدا روانشناسی رشد برای کودکان مطرح بود و به همین دلیل مشاوره کودک و نوجوان به راه حلی مهم برای اکثر افراد تبدیل شده بود اما به مرور زمان تغییرات انسان ها در سن های مختلف مورد توجه و بررسی قرار گرفت.

اهداف رواشناسی رشد را می توان به سه دسته اصلی تقسیم کرد:

• بررسی فرآیند رشد و تحول فرد
• تشریح علمی فرآیند عوض شدن فرد
• بهبود فرآیند رشد فرد

· روانشناسی شخصیت

الگوهای شخصیتی و تغییرات در مورد شخصیت، چیزی است که در روانشناسی شخصیت رخ می دهد. اما اگر بخواهیم کمی شفاف تر صحبت کنیم ابتدا باید اشاره ای به مفهوم شخصیت داشته باشیم.

در اصل شخصیت مجموعه ای کامل از خصوصیات و ویژگی های هر فرد است که در نهایت بر احساسات، عقاید، رفتارها و موارد متفاوت اثر می گذارد. انواع نظره های روانشناسی اجتماعی؛ رفتاری، شناختی و تکاملی در این شاخه از روانشناسی ترسیم می شود.

معمولا مشاوره فردی در شاخه ی روانشناسی شخصیت یکی از بهترین کارهاست. در مشاوره شخصی می توان به بیشتر موارد تاثیرگذار در شخصیت را مورد بررسی قرار داد.

· روانشناسی اجتماعی

گوردن آلپورت در مورد روانشناسی اجتماعی می گوید: روانشناسی اجتماعی، مطالعه‌ی علمی و روشمند شیوه‌ی فکر کردن، احساس کردن و رفتار کردن انسان‌ها در حضور مستقیم و ضمنی دیگران است. در اصل می توان گفت روانشناسی اجتماعی، در مورد درک رفتار افراد در زمینه های اجتماعی می پردازد.

روانشناسی اجتماعی برخلاف دیگر شاخه های روانشناسی، مزایا و معایب دقیق و مشخصی دارد. اصلی ترین نقطه قوت این شاخه این است که پیش بینی های بسیار شفاف را ارائه می دهد. اما در نظر نگرفتن و توجه نکردن به تفاوت های فردی در روانشناسی اجتماعی را می توان نقطه ضعف آن دانست.

· روانشناسی سازمانی

روانشناسی سازمانی یا همان روانشناسی صنعتی و سازمانی، مانند برخی دیگر از شاخه های روانشناسی به چند زمینه اصلی تقسیم می شود که در ادامه نام آن ها را ذکر کرده ایم:

• استخدام و گزینش کارکنان
• توسعه و آموزش کارکنان
• ارزیابی عملکرد کارکنان
• روانشناسی مهندسی
• مدیریت و رهبری
• بهداشت، ایمنی و استرس محیط کار
• انگیزش و خشنودی شغلی

علم روانشناسی چطور به افراد کمک می کند؟

قطعا به توجه به رشته ها و شاخه های مختلف روانشناسی، جایگاه های متفاوتی برای همه ی افراد در نظر گرفته شده است. اگر بخواهیم ساده تر بیان کنیم باید بگوییم که علم روانشناسی با بررسی تخصصی و دسته بندی های مختلف، نیاز همه ی افراد به مشاوره را پوشش می دهد. خدمات مختلفی تحت عنوان مشاوره روانشناسی (با توجه به نوع مشاوره) ارائه می شود که با توجه به مسائل و مشکلاتی که با آن ها دست و پنجه نرم می کنید، می توانید بهترین گزینه را انتخاب کنید.

علم روانشناسی در زندگی روزمره ما چه جایگاهی دارد؟

شاید این سوال برایتان پیش بیاید که دقیقا علم روانشناسی در زندگی شما چه جایگاهی دارد؟ آیا در طول کل زندگیتان حس کرده اید که یک نظریه، یک راهنما یا یک فرد باید وجود داشته باشد تا با الگوبرداری از آن به حل مسائل و مشکلات بپردازید.

حقیقتا علم روان شناسی در زندگی روزمره افراد تاثیر مستقیم دارد. با کمترین آگاهی هم می توان نسبت به این موضوع احساس مسئولیت پیدا کرد که شما باید حداقل خودتان را بشناسید. اهمیت مسائل مربوط به هر بازه زمانی به اندازه ای پر رنگ است که ممکن است در هر مقطع از زمان نیاز به یک مشاور و یک فرد روانشناس را حس کنید.

به طور مثال ممکن است در طول دوران تحصیل نیاز به یک مشاوره تحصیلی داشته باشید. یا حتی برای آشنا شدن با فرد مد نظر به عنوان شریک زندگی، نیاز به راهنمای های یک مشاور ازدواج دارید. روند مشاوره در زندگی افرادی که به خوبی نسبت به خود، احساسات، اهداف و برنامه ریزی هایشان آگاه هستند به خوبی آن ها را به سمت کمال سوق می دهد. البته که افراد نا آگاه درک کاملی نسبت به این موارد و مزایا مشاوره ندارند اما بعد از مدتی تغییرات قبل و بعد از مشاوره را به خوبی حس خواهند کرد. به همین دلیل این دسته از افراد نیز به اهمیت مشاروه و همچنین تاثیر علم روان شناسی در زندگی روزمره نیز آگاه خواهند شد.

زنده کردن ازدواج

روابط از طریق زمان مسیری قابل پیش بینی را دنبال می کنند. در اینجا تحقیقاتی وجود دارد که می تواند ازدواج شما را نجات دهد. بنابراین اگر از شکست هایمان درس نگیریم ، آیا می توان از موفقیت های دیگران درس گرفت؟ با توجه به این موضوع ، تعدادی از محققان با نگاهی طولانی مدت به ازدواج ، کشف کردند که چه چیزهایی را به کار می اندازد. آنها هر جنبه متقابل زناشویی را مورد بررسی قرار دادند ، از هر تفاوت ظریف ارتباطی فیلم برداری کردند ، فعالیت فیزیولوژیک را از ضربان نبض تا هدایت الکتریکی پوست اندازه گیری کردند. یافته های آنها چیزی کمتر از یک طرح کلی برای ازدواج موفق نیست.

ترسیم نقشه ازدواج

بیست سال به عنوان یک درمانگر زناشویی برای لیبرتی کوواچ ، دکترای علوم پزشکی ، فهمید که روابط در طول زمان شکل می گیرد - مفهومی که به طور کنجکاوی در اکثر دیدگاه های ازدواج وجود ندارد. اما فقدان هرگونه راهنما برای کمک به زوج های مضطرب بود که او را در جستجوی چارچوبی برای ارزیابی مشکلاتشان به راه انداخت. او با استفاده از تحقیقات تجربی خود ، سیستمی را برای ترسیم روابط زناشویی در حین پیشرفت (و همیشه نزدیک به فسخ روابط) ایجاد کرد تا دو نفر را در خود جای دهد که خود به تکامل می روند.

کواکس با در نظر گرفتن شجاعت نظری از پویایی گروه و همچنین روان پویایی ، نظریه های رشد بزرگسالان و سیستم های خانواده ، ادعا می کند که ازدواج ها از طریق شش مرحله مشخص به سمت صمیمیت و دو جانبه صورت می گیرد. هر یک از این گذرگاه ها چالش های خاصی را برای رشد فرد و زوجین ایجاد می کند. کوواچ ، رئیس مرکز ازدواج و خانواده درمانی در ساکرامنتو ، کالیفرنیا ، می گوید ، اگرچه ممکن است پیشرفت قابل پیش بینی باشد ، اما قطعاً روان نیست.

طول یک ازدواج راهنمای این نیست که یک زن و شوهر چه نوع موضوعاتی را دچار مشکل می کنند. برخی ممکن است برای چندین دهه در یک مسئله واحد گیر بیفتند. و توسعه به صورت خطی از یک مرحله به مرحله دیگر پیش نمی رود. بلکه چرخه ای است. او می گوید: "وقتی زن و شوهر در هر لحظه دچار استرس می شوند ، ممکن است به مرحله اولیه برگردند." با این حال ، همه در مراحل میانی با کشمکش قدرت روبرو هستند و حتی بهترین ها طلوع متقابل - آن جریان آسان حمایت و صمیمیت - را قبل از 10 تا 15 سال نمی بینند.

مهمترین شاخصهای مراحل فردی مضامین احساسی و الگوهای تعامل هستند. به عنوان مثال در مرحله اول - مرحله ماه ، قاشق ، خرداد - همسران زناشویی یکدیگر را کامل و یکسان می بینند. این امر برای ایجاد احساس تعلق و اعتماد به تعهد یکدیگر نسبت به یک رابطه در حال رشد ضروری است. با وجود این که اهداف جدید شغلی یا علائمی از علائق بیرونی ظاهر می شوند - همانطور که باید - شریک دیگر ممکن است آن را خیانت تلقی کند. پس از آن وظیفه این است که از جاده سنگلاخی پذیرش تفاوت به عنوان تقویت رابطه شروع کنیم.

به همین ترتیب ، در مرحله دوم ، زوجین تغییر فردی را به عنوان ناامیدی ، اضطراب و اعتماد به نفس تجربه می کنند: a "من چه مشکلی دارم؟" نگرش. با هم ، وظیفه آنها ترسیم مرزی مشخص بین خود به عنوان یک واحد و سایر نقاط جهان است که بر آن تأثیر می گذارد. برای مقابله با آنچه بعد اتفاق می افتد ، حس قوی دوستی لازم است.

شما برای رفع مشکلات ازدواج خود می توانید به مشاوره قبل از ازدواج مراجعه کنید.